تحلیل عناصر تزئینی معماری هخامنشی با تاکید بر نقوش انسانی و حیوانی[Persian Thesis]

طناز شاملو

هنر معماری هخامنشیان یک هنر اختلاطی و ترکیبی است و بررسی این هنر و تجزیه آثار این دوره به درک این ترکیبات کمک می‌کند. تأیید و نفوذ دولت آشور جدید (ملل تابعه) بر دولت هخامشی را می‌توان نظارتی آگاهانه، موثر ولی مستتر در تجلی نظام آهنگین آثار هنری این دوره دانست که به قانونمندی ویژه هخامنشیان آراسته شده است. ضمن اینکه ویژگی هنر بومی و محلی در پرده دوم محسوس است که نشانه‌های آن در سراسر این قلمرو گسترده به چشم می‌خورد. هدف کلی این پژوهش، مطالعه و تطبیق زیبایی شناسی در تزئینات معماری هخامنشی می‌باشد. سوال‌های این پژوهش در راستای تحلیل موضوع عبارتند از 1- (تناسب و توازن) در تزئینات معماری هخامنشی چگونه است؟ 2- (تکرار و تناوب) در تزئینات معماری هخامنشی چگونه است؟3 - (نظم و بی‌نظمی) در تزئینات معماری هخامنشی چگونه است؟ روش تحقیق نیز از نوع پژوهش بنیادی و روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای می‌باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد، در این دوره برای افزایش شکوه و استحکام از تزیینات خاصی در ساخت بناها استفاده می شد که برخی از آنها علاوه بر جنبه زیبایی شناسی دارای کارکردها و کاربردهای خاصی هستند. عناصر تزیینی اصلی بناهای هخامنشی نقوش برجسته، ستون‌ها و آجرهای لعابدار است که در دیوارها، پله‌ها، فضای داخلی کاخ‌ها و مقبره‌های معاصر دیده می‌شود. به طور کلی بر اساس آثار و بقایای به جا مانده می توان گفت که عناصر مختلفی که آثار معماری دوره هخامنشی را تزیین می کنند در بیشتر مناطقی که فرمانروایان هخامنشی شروع به ساختن کاخ کردند تقریباً به طور یکسان تکرار می شوند. و ساختمان ها کاخ‌های هخامنشی دارای یک سری نقش برجسته هستند که نگهبانان خدایان بودند، ولی فارغ از مفاهیم نمادین اولیه خود این كاخ، آفریده شده‌اند:: نگهبان خدای خورشید به شکل انسان-گاو. و نگهبان خدای نابودی به شکل فرشته - ماهی ر مقابل در كاخ ورودی و بر روی یكی از درگاه های جانبی تالار كه به شكل سنگی یكپارچه هنوز پا برجاست، نقش انسانی را می‌بینیم . کلیدواژه: عناصر تزئینی، معماری هخامنشی، نقوش انسانی، نقوش حیوانی.