تاثیر آلودگی هوا بر هزینه های بهداشتی خانوار در ایران[Persian Thesis]

محدثه فاطمی

شناسگر رکورد: ۵۱۷۴۹
رشته تحصیلی: اقتصاد انرژی
عنوان: تاثیر آلودگی هوا بر هزینه های بهداشتی خانوار در ایران
نويسنده: محدثه فاطمی
استاد راهنما : دکتر محمد مروتی شریف آبادی
مقطع تحصیلی : کارشناسی ارشد
دانشگاه : خاتم
تاریخ دفاع : ۱۴۰۳
چکیده: آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین مسائل زیست‌محیطی است که در سال‌های اخیر به دلیل گسترش شهرنشینی، توسعه صنعتی و افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، به معضلی جدی تبدیل شده است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آلودگی هوا بر هزینه‌های بهداشتی خانوارهای ایرانی، به‌خصوص در شهرهای بزرگ و صنعتی مانند تهران، اصفهان، اهواز و مشهد، انجام شده است. این مناطق به دلیل فعالیت‌های صنعتی گسترده، ترافیک سنگین و تراکم جمعیتی بالا با سطوح بالای آلودگی هوا مواجه‌اند. در همین راستا این مطالعه از داده‌های شبه‌پنلی برای بررسی رابطه بین آلودگی هوا و هزینه‌های بهداشت و درمان در شهرهای ایران طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ (۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲) استفاده می‌کند و در عین حال، عوامل مختلف مؤثر بر هزینه‌های بهداشتی و ویژگی‌های منطقه‌ای را در نظر می‌گیرد. در این تحقیق، از داده‌های ایستگاه‌های ماهواره ای برای اندازه‌گیری غلظت آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق (PM۲.۵) و( PM۱۰)، دی‌اکسید گوگرد (SO۲)، دی‌اکسید نیتروژن (NO۲) و ازون (O۳) استفاده شده است. از سوی دیگر داده‌های هزینه‌های بهداشتی خانوار از منابع آماری رسمی مرکز آمار ایران گردآوری شده‌اند که این داده‌ها شامل هزینه‌های مستقیم پزشکی (مانند دارو، ویزیت پزشکان و بستری شدن در بیمارستان‌ها) است. روش تحقیق این پژوهش به‌صورت توصیفی-تحلیلی و کاربردی بر روی داده‌های ماهواره‌ای و طرح هزینه و درآمد خانوار (HIES) مرکز آمار ایران می باشد. در تجزیه‌ و تحلیل اولیه از مدل‌ رگرسیون روش حداقل مربعات معمولی OLS و سری زمانی برای تحلیل رابطه بین میزان آلودگی هوا و هزینه‌های بهداشتی خانوار استفاده شده است. درنهایت برای دستیابی به برآوردهای دقیق‌تر، سرعت و جهت باد به‌عنوان متغیر ابزاری (IV) برای آلاینده‌های هوا معرفی شد تا به نگرانی‌های مربوط به درون‌زایی پاسخ داده شود چرا که این دو متغیر به طور مستقیم بر هزینه های خانوار اثر نمی گذارد و تنها مربوط به آلاینده ها می باشد از همین رو هردو بر تشدید و انتقال آلودگی اثر گذارند و نتایج نیز این موضوع را تایید میکند چرا که بیشتر روزهای سال در ایران به خصوص زمستان ها به دلیل اینکه وارونگی دما رخ میدهد و حضور باد با توجه به سرعت و جهت آن میتواند میزان آلودگی را تشدید کند از هیمن رو شهر هایی که در مسیر جهت باد قرار دارند و سرعت باد در آن مناطق پایین است امکان آلودگی شهر بیشتر می باشد. نتایج نشان می‌دهد که آلودگی هوا افزایش غلظت آلاینده‌های هوا به‌ویژه PM۲.۵ و SO۲، تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه‌های بهداشت و درمان خانوار دارد و این اثر در دماهای سردتر تشدید می‌شود.علاوه بر این، یافته‌ها تأیید می‌کنند که با افزایش سن، هزینه‌های بهداشت و درمان نیز افزایش می‌یابد. شهرنشینی، جنسیت و سطح تحصیلات سرپرست خانوار نیز از عوامل مهم تأثیرگذار بر هزینه‌های درمانی هستند که بر تعامل پیچیده متغیرهای محیطی و اجتماعی-اقتصادی در تعیین هزینه‌های سلامت خانوار تأکید دارد. واژه‌های كليدی: آلودگی هوا، هزینه‌های بهداشت و درمان، سرعت باد، جهت باد
Register Number Version Volume Part Reference Call Number lended Date Back Description
284623 1
Copyright 2025 by Payam Hannan co ltd. PayamLib.com