بررسی اثر سیاست «پاداش صرفه‌جوئی مصرف گاز» بر مصرف گاز خانگی دهک‌های مختلف درآمدی[پايان نامه فارسي]

علی ملائی

این پژوهش به بررسی تأثیر سیاست «پاداش صرفه‌جویی مصرف گاز» بر مصرف خانگی گاز در ایران که در زمستان 1402 در کل کشور اجرا شده، پرداخته و به ارزیابی چگونگی واکنش‌های مشترکین خانگی به این سیاست می‌پردازد. هدف اصلی طرح، تحلیل میزان تأثیر این طرح تشویقی بر کاهش مصرف گاز و شناخت الگوهای رفتاری گروه‌های درآمدی مختلف است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مشترکین خانگی در سطح کشور است و از روش‌های اقتصادسنجی و مدل‌های رگرسیونی برای تحلیل اثرات سیاست بر مصرف گاز استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که سیاست پاداش صرفه‌جویی توانسته است کاهش معناداری در مصرف خانگی گاز ایجاد کند اما این مقدار نسبت به هزینه و برآورد کاهش مصرف دولت کم‌تر بوده و دولت دچار بیش‌برآوردی نسبت به طرح بوده است. با این حال کاهش مصرف صورت‌گرفته در میان دهک‌های درآمدی مختلف، رفتارهای متفاوتی را نشان می‌دهد؛ خانوارهای با سطح درآمد بالاتر واکنش قوی‌تری به سیاست نشان داده و مصرف خود را کاهش داده‌اند، در حالی که عمده خانوارهای کم‌درآمد نه تنها مصرف خود را کاهش نداده بلکه آن را افزایش داده‌اند. این پژوهش اهمیت طراحی سیاست‌های متناسب با ویژگی‌های جمعیتی و اقتصادی را برای دست‌یابی به صرفه‌جویی بهینه انرژی برجسته می‌کند و پیشنهاد می‌کند که سیاست‌های آتی در حوزه مصرف انرژی با توجه به ویژگی‌های هر گروه از جامعه طراحی و اجرایی شوند. واژه‌های کلیدی: سیاست‌های تشویقی ، صرفه‌جوئی انرژی، الگوی مصرف انرژی، مصرف خانگی انرژی، مصرف گاز، توزیع مصرف دهک‌های درآمدی، نابرابری، عدالت در توزیع یارانه و مدیریت مصرف