جایگاه انسان در فلسفه کانت با محوریت کرامت انسانی [پايان نامه فارسي]

رقیه مظاهری

شناسگر رکورد: ۲۰۴۳۹
گرایش: فلسفه محض
رشته تحصیلی: فلسفه
عنوان: جایگاه انسان در فلسفه کانت با محوریت کرامت انسانی
نويسنده: رقیه مظاهری
استاد راهنما : دکتر شهین اعوانی
استاد مشاور: دکتر سید مصطفی محقق داماد
دکتر سیدحمید طالب زاده
مقطع تحصیلی : دکتری تخصصی
دانشگاه : خاتم
تاریخ دفاع : ۱۴۰۱
چکیده: فلسفه اخلاق کانت، بر مبنای دیدگاه انسان¬¬شناسی فلسفی اوست. انسان از سویی با توجه به جنبه جسمانی و محسوس خود در عالم طبیعت و پدیداری سُکنی دارد و از سوی دیگر باتوجه به ساحت برتر خود یعنی عقلانیت، متعلق به عالم معقول و نفس¬الامری است. فلسفه کانت، باتوجه به انقلاب کوپرنیکی او «انسان¬محور» است و عقل انسان، در مرکز و محور شناخت، اخلاق و حکم قرار می¬گیرد. کانت با قانون¬گذاری عقل عملی، بنای اخلاق را برپایه آزادی می¬نهد. آزادی مبنایی است که براساس آن انسان اخلاقی به عنوان «شخص» دارای «کرامت» است. مفهوم آزادی، ملازم با قانون اخلاقی و عقل عملی است و در بستر طبیعت یافت نمی¬شود. قانون اخلاقی از آن نظر که آزادی است، انسان را از قلمرو طبیعت تعالی می¬بخشد و به او ارزش و شأنی می¬دهد که برپایه آزادی و خودقانون¬گذاری است. خودقانون¬گذاری اخلاقی پایه و بنیان «کرامت انسانی» است. کرامت انسانی صرفاً به انسان، اعطاء نشده است، بلکه بر او «تکلیف» گردیده است. انسان درصورتی می¬تواند قانون¬گذارعقلانی باشد که آزاد باشد. انسان در جایگاه موجودی ارزشی و اخلاقی، غایت فی¬نفسه است. او با زندگی برپایه عقلانیت و خود قانون¬¬گذاری اخلاقی برای جهان ارزش می¬آفریند و همو غایت خلقت است. چنان¬که، بدون انسان، جهان برهوتی بی¬حاصل و بدون غایت بود. واسطه ارتباط انسان به عنوان موجودی اخلاقی و غایت نهایی طبیعت، مفهوم «آزادی» است. انسانیت و شخصیت، حقیقت زندگی انسان را تشکیل می¬دهد و بر متعلق¬های خود ارزش می¬نهد. آگاهی انسان به کرامت و منزلت خویش به عنوان موجود دارای قانون درونی اخلاقی به زندگی او ارزش و معنا می¬بخشد، ارزشی که فقط خود او می¬تواند معطی آن به خویش باشد. انسان دارای کرامت¬، دیگر از سیطره طبیعت رهاست و براساس آزادیِ ارادة خویش عمل می-نماید و ارادة نیک به وجود وی ارزش مطلق می¬بخشد و به تبع آن وجود جهان می¬تواند غایتی نهایی داشته باشد. یعنی انسان تنها به عنوان موجودی اخلاقی می¬تواند غایتی نهایی برای خلقت باشد. در مملکت غایات کانت، هر چیزی یا قیمت دارد یا کرامت. آنچه دارای قیمت است، میتواند مورد دادوستد و معامله قرار گیرد ولی آنچه از هر ارزشی برتر است و به هیچ عنوان معادلی ندارد که معاوضه شود، «کرامت» است. انسانیّت انسان، تا جایی که به داشتن اخلاق تواناست، تنها موجود دارای کرامت است.
واژگان کلیدی: کانت، انسان، آزادی، اخلاق، غایت، کرامت، قانون
شماره ثبت جزء نسخه جلد بخش قسمت مرجع شماره بازیابی در دست امانت تاریخ بازگشت ملاحظات
284116 1
Copyright 2025 by Payam Hannan co ltd. PayamLib.com