مقایسه مدل‌های عاملی در بازار سهام ایران به کمک نسبت شارپ [پايان نامه فارسي]

ابوالفضل رجبی

شناسگر رکورد: ۵۲۲۷۶
رشته تحصیلی: مهندسی مالی و مدیریت ریسک
عنوان: مقایسه مدل‌های عاملی در بازار سهام ایران به کمک نسبت شارپ
نويسنده: ابوالفضل رجبی
استاد راهنما : دکتر مهدی حیدری
مقطع تحصیلی : کارشناسی ارشد
دانشگاه : خاتم
تاریخ دفاع : ۱۴۰۴
چکیده: یکی از پرسش‌های بنیادین در حوزه مالی تجربی، انتخاب کارآمدترین مدل برای تبیین بازده مورد انتظار دارایی‌ها است. مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌ها از مدل تک‌عاملی CAPM تا مدل‌های چندعاملی پیچیده‌تر مانند مدل پنج‌عاملی فاما و فرنچ و مدل q-factor، ابزارهای اصلی در این زمینه هستند. با این حال، روش‌های سنتی برای مقایسه این مدل‌ها، مانند ضریب تعیین (R۲)، دارای محدودیت‌های جدی، به‌ویژه در مقایسه مدل‌های غیر تودرتو (Non-nested) هستند. این پژوهش با هدف رفع این خلاء، به دنبال پاسخی برای این مسئله اصلی است که کدام مدل عاملی در بازار سهام ایران، از منظر بهبود نسبت بازده به ریسک، عملکرد برتری دارد. هدف اصلی این تحقیق، مقایسه و ارزیابی عملکرد مدل‌های برجسته قیمت‌گذاری دارایی در بازار سهام ایران با استفاده از چارچوب آماری نوین مبتنی بر نسبت شارپ است که توسط باریلاس و همکاران (۲۰۱۹) ارائه شده است. این رویکرد، مدل‌ها را نه بر اساس قدرت توضیحی آماری، بلکه بر مبنای توانایی آن‌ها در بهبود نسبت شارپ پورتفوی بهینه (معیاری سرمایه‌گذاری‌محور) ارزیابی می‌کند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مدل‌های چندعاملی، به‌ویژه مدل پنج‌عاملی فاما و فرنچ (FF۵)، به طور معناداری نسبت به مدل‌های ساده‌تر، مجذور نسبت شارپ بالاتری تولید می‌کنند. این برتری از نظر آماری در بسیاری از مقایسه‌های زوجی تأیید شد. یافته‌ها حاکی از آن است که عوامل ارزش (HML)، سودآوری (RMW) و نقدینگی (LIQ) نقش مهمی در تبیین بازده و ایجاد پاداش ریسک در بازار ایران ایفا می‌کنند. در مقابل، برخی عوامل مانند بتای شرطی (BAB) که در بازارهای توسعه‌یافته مورد توجه هستند، در بازار ایران عملکرد ضعیفی از خود نشان دادند. در مجموع، این پژوهش نتیجه می‌گیرد که چارچوب مقایسه مبتنی بر نسبت شارپ، ابزاری قدرتمند و کاربردی برای ارزیابی مدل‌های عاملی در بازار سرمایه ایران است. مدل پنج‌عاملی فاما و فرنچ در دوره مورد بررسی، کارآمدترین مدل برای ساخت پورتفوی بهینه از منظر بازده تعدیل‌شده بر اساس ریسک بوده است. این یافته‌ها پیامدهای مهمی برای سرمایه‌گذاران در زمینه بهینه‌سازی پرتفوی، برای پژوهشگران در راستای ارزیابی مدل‌ها و برای سیاست‌گذاران جهت بهبود کارایی بازار از طریق تمرکز بر عواملی مانند نقدینگی در بر دارد.
واژگان کلیدی: مدل عاملی، نسبت شارپ، آزمون مدل‌های دارایی، مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای، مدل سرمایه گذاری q
شماره ثبت جزء نسخه جلد بخش قسمت مرجع شماره بازیابی در دست امانت تاریخ بازگشت ملاحظات
284886 1
Copyright 2025 by Payam Hannan co ltd. PayamLib.com